Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι «οἱ Δώδεκα μαθητὲς τοῦ Κυρίου»

π. Γεώργιος Κουγιουμτζόγλου 

Ἀπόστολοι ὀνομάζονται οἱ Δώδεκα μαθητὲς τοῦ Κυρίου ποὺ ἄφησαν τὰ πάντα καὶ ἀκολούθησαν τὸν Κύριο σὲ ὅλη τὴ δημόσια διακονία του μέχρι τῆς Ἀναλήψεως.

Στὴ συνέχεια μετὰ τὴν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἔγιναν κήρυκες καὶ μάρτυρες τῆς πίστεως στὸν Χριστὸ πρὸς λύτρωση τῆς ἀνθρωπότητας ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ συνέβαλαν στὴν ἐξάπλωση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ στὴ γῆ.

Τὸ ἱερὸ καὶ τιμητικότατο αὐτὸ ὄνομα δόθηκε ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Κύριο στοὺς Μαθητές Του, ὅταν διανυκτέρευσε στὸ ὄρος προσευχόμενος· τότε, «προσεφώνησε τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ, καὶ ἐκλεξάμενος ἀπ᾿ αὐτῶν δώδεκα, οὖς καὶ Ἀποστόλους ὠνόμασεν…» (Λουκ. στ΄, 12-13).

Οἱ Εὐαγγελιστὲς Ματθαῖος, Μάρκος καὶ Ἰωάννης χρησιμοποιοῦν περισσότερο τὸ ὄνομα «οἱ Δώδεκα», ὁ δὲ Λουκᾶς καὶ Παῦλος τὸ «Ἀπόστολοι». Ἀργότερα χρησιμοποιεῖται ἡ λέξη σὲ εὐρύτερη ἔννοια καὶ ὀνομάζονται Ἀπόστολοι καὶ ἄλλοι πλὴν τῶν Δώδεκα, (οἱ ἑβδομήκοντα), ἀλλὰ καὶ οἱ συνεργάτες αὐτῶν.

Κατάλογοι τῶν ὀνομάτων τῶν δώδεκα Ἀποστόλων ὑπάρχουν τέσσερις: Ματ. ι΄ 2, Μαρκ. γ΄13, Λουκ. στ΄ 14 καὶ Πραξ. α΄ 13.

Οἱ κατάλογοι αὐτοὶ συμφωνοῦν μόνο στὸν πρῶτο, τὸν Πέτρο καὶ τὸν τελευταῖο τὸν Ἰούδα τὸν Ἰσκαριώτη. Ἡ διαφωνία – ἀσυμφωνία τους ὀφείλεται στὸ γεγονὸς ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι συνήθιζαν νὰ ἔχουν δυὸ ὀνόματα καὶ ἄλλοι Εὐαγγελιστὲς ἀναφέρουν τὸ πρῶτο, ἐνῷ ἄλλοι προτιμοῦν τὸ δεύτερο.

Κατὰ τὴν ἐκλογὴ τῶν Μαθητῶν Του, ὁ Κύριος σταμάτησε στὸν ἀριθμὸ δώδεκα, γιατί ὅπως οἱ δώδεκα υἱοὶ τοῦ Ἰακώβ, οἱ δώδεκα Πατριάρχες, θεωροῦνται οἱ ἀρχηγοὶ τῶν δώδεκα φυλῶν τοῦ Ἰσραήλ, δηλαδὴ ὅλου τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ, ἔτσι καὶ οἱ Δώδεκα αὐτοὶ πρῶτοι Μαθητὲς τοῦ Κυρίου, ἔγιναν οἱ πνευματικοὶ ἀρχηγοὶ τοῦ νέου Ἰσραήλ,
δηλαδὴ τοῦ Χριστιανισμοῦ.

Ἀλλὰ καὶ διότι τὰ δωδέκα κουδουνάκια στὸ κάτω μέρος τοῦ χιτώνα τοῦ Ἀρχιερέως Ἀαρὼν ποὺ κουδούνιζαν, ὅταν βημάτιζε στὴ Σκηνή, τοὺς δώδεκα Ἀποστόλους ἐδήλωναν, ποὺ ἤχησαν (κουδούνισαν) καὶ ἐκήρυξαν σὲ ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη τὸ Εὐαγγέλιο τῆς ἀπολυτρώσεως.

Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ Ὡσηὲ προφήτευσε ὅτι δώδεκα δρῦες θὰ ἀκολουθήσουν τὸν Θεὸ ποὺ θὰ φανεῖ στὴ γῆ.

Ἐκτός ἀπὸ τοὺς Δώδεκα, ὁ Κύριος ἐξέλεξε καὶ τοὺς «Ἑβδομήκοντα», οἱ ὁποῖοι κατὰ διαλείμματα τὸν ἀκολουθοῦσαν. Αὐτοὺς ἀπέστειλε γιὰ νὰ προετοιμάσουν τὸ ἔδαφος ἀπ᾿ ὅπου ἐπρόκειτο νὰ περάσει καὶ νὰ διδάξει (Λουκ. γ΄, 1) καὶ ὁ ἀριθμὸς αὐτὸς ἀνταποκρίνεται πρὸς τοὺς ἑβδομήκοντα ἐκείνους Πρεσβυτέρους τοὺς ὁποίους ὁ Μωυσῆς, κατ᾿ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, ἐξέλεξε ὡς βοηθούς του. Ἀποδεικνύεται ἔτσι ὅτι τὰ παραδείγματα τῆς Παλαιᾶς εἶναι σύμφωνα μὲ τὰ τῆς Καινῆς Διαθήκης.

Μεταξὺ τῶν Δώδεκα ὁ Κύριος εἶχε τρεῖς, τὸν Πέτρο, τὸν Ἰάκωβο καὶ τὸν Ἰωάννη οἱ ὁποῖοι ἀποτελοῦσαν τὸ στενότερο κύκλο Του καὶ παρευρίσκονταν μόνο αὐτοὶ σὲ ἐξαιρετικὲς περιπτώσεις, (ἀνάσταση τῆς κόρης τοῦ Ἰαείρου, στὴ Μεταμόρφωση, στὴν προσευχὴ τῆς Γεθσημανῆ)· τὸν πρῶτο, γιατί ἀγάπησε τὸν Χριστὸ «σφόδρα»· τὸν τρίτο, γιατί ἀγαπήθηκε ἀπὸ τὸν Χριστὸ «σφόδρα»· καὶ τὸν δεύτερο, γιατί μποροῦσε νὰ πιεῖ τὸ ποτήρι τοῦ θανάτου τὸ ὁποῖο καὶ ὁ Κύριος ἤπιε.

Οἱ δώδεκα Ἀπόστολοι ποὺ ἐξέλεξε ὁ Κύριος γιὰ νὰ μυήσει στὰ μυστήρια τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ὥστε νὰ συνεχίσουν ἀργότερα τὸ ἔργον Του, οὔτε μόρφωση εἶχαν οὔτε ἀπὸ ἀνώτερη κοινωνικὴ τάξη τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ προέρχονταν.

Ὅλοι κατάγονταν ἀπὸ τὴν πτωχὴ καὶ καθυστερημένη πολιτιστικὰ Γαλιλαῖα, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Ἰούδα τὸν Ἰσκαριώτη, ποὺ προερχόταν ἀπὸ τὴν Ἰουδαία.

Ἦσαν ἄνθρωποι ἁπλοί, βιοπαλαιστές, ἁλιεῖς στὸ ἐπάγγελμα καὶ τελῶνες, ἀλλὰ μὲ ἁγνὰ θρησκευτικὰ ἐνδιαφέροντα καὶ μὲ πίστη στὸν Θεὸ τοῦ Ἰσραὴλ καὶ στὶς Μεσσιανικὲς παραδόσεις.

Οἱ υἱοὶ τοῦ Ζεβεδαίου ἦσαν σχετικὰ εὔποροι, γιατί καὶ πλοῖο ἰδιόκτητο εἶχαν καὶ γνωριμίες μὲ τοὺς Ἀρχιερεῖς τῆς Ἱερουσαλὴμ διατηροῦσαν. Ἡ ἐξωτερική τους ἐμφάνιση προξενοῦσε τὴν ἐντύπωση ὅτι ἦσαν ἄνθρωποι «ἀγράμματοι καὶ ἰδιῶται» (Πραξ. δ΄, 13).

Εἶχαν ὅμως τὴν Ἀποστολικότητα: Ἦσαν αὐτόπτες καὶ ἀκόλουθοι τοῦ Κυρίου, (γεγονὸς ποὺ συνιστᾶ τὴν ἐξωτερικὴ μαρτυρία ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων) καὶ εἶχαν τὴν ἄνωθεν κλήση καὶ ἀποστολὴ (ἐσωτερικὸ γνώρισμα τῆς ἀποστολικότητας).

Τ᾿ ἀνωτέρω σημαίνουν ὅτι ἡ αὐθεντία τῶν Ἀποστόλων, κατὰ τὴ δράση τους στὴν Ἐκκλησία, στηριζόταν στὸν ἴδιο τὸν Θεό. Ἔτσι συνέχισαν τὸ ἔργο τοῦ Διδασκάλου τους κινούμενοι διαρκῶς ἀπὸ πόλη σὲ πόλη καὶ χειροτονοῦντες κατάλληλους διαδόχους.

Αὐτοὺς τοὺς δώδεκα ἱεροὺς Ἀποστόλους ἔχουμε χρέος ὅλοι οἱ Χριστιανοὶ νὰ τιμοῦμε καὶ νὰ γεραίρουμε σὰν φωστῆρες τοῦ κόσμου, κήρυκες τῆς εὐσέβειας καὶ καταλύτες τῆς πλάνης, καὶ κάνω ἀπ᾿ ὅλα νὰ τοὺς γνωρίζουμε.

1. Πέτρος
2. Ἀνδρέας
3. Ἰάκωβος τοῦ Ζεβεδαίου
4. Ἰωάννης τοῦ Ζεβεδαίου
5. Φίλιππος
6. Βαρθολομαῖος
7. Θωμᾶς
8. Ματθαῖος τοῦ Ἀλφαίου
9. Ἰάκωβος τοῦ Ἀλφαίου
10. Σίμων ὁ Κανανίτης
11. Ἰούδας Θαδδαῖος ἢ Λεββαῖος
12. Ματθίας

Οἱ ἀνωτέρω πανεύφημοι Ἀπόστολοι, οἱ δώδεκα καὶ οἱ ἀνήκοντες στὸν εὐρύτερο κύκλο τῶν ἑβδομήκοντα, μαζὶ μὲ τὶς σεπτὲς Μυροφόρες καὶ πιστὲς ἀκόλουθες τοῦ Κυρίου, αὐτοὶ ὅλοι, ποὺ ἦσαν ἑκατὸν εἴκοσι (120) στὸν ἀριθμὸ (Πραξ. α΄, 15), πρέπει νὰ γνωρίζουμε ὅτι δὲν ἐβαπτίστηκαν μὲ τὸ βάπτισμα δι᾿ ὕδατος, ἀλλὰ βαπτίστηκαν τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς «ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ».

Πρῶτον γιατί ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης λέγει φανερὰ ὅτι ὁ Ἰησοῦς δὲν ἐβάπτιζε «…ὁ Ἰησοῦς οὐκ ἐβάπτιζε, ἀλλ᾿ οἱ Μαθηταὶ αὐτοῦ» (Ἰω. δ΄, 2) καὶ δεύτερον γιατί ὁ μὲν Πρόδρομος ἐκήρυξε λέγοντας γιὰ τὸν Κύριο: «Ἐγὼ μὲν βαπτίζω ὑμᾶς ἐν ὕδατι, αὐτὸς δὲ βαπτίσει ὑμᾶς ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ πυρί» (Λουκ. γ΄, 16), ὁ δὲ Χριστὸς τὸ ἐβεβαίωσε λέγοντας: «Ἰωάννης μὲν ἐβάπτισε ὕδατι, ὕμεις δὲ βαπτισθήσεσθε ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ οὐ μετὰ πολλὰς ταύτας ἡμέρας» (Πραξ. α΄, 5).

Ἡ ὑπόσχεση αὐτὴ τοῦ Κυρίου πραγματοποιήθηκε τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς: «Καὶ ἐγένετο ἄφνω ἐκ τοῦ οὐρανοῦ ἦχος ὥσπερ φερομένης πνοῆς βιαίας… καὶ ὤφθησαν αὐτοῖς διαμεριζόμεναι γλῶσσαι ὡσεὶ πυρός, ἐκάθισέ τε ἐφ᾿ ἕνα ἕκαστον αὐτῶν καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου» (Πραξ. β΄, 2-4). Γι᾿ αὐτὸ δὲν χρειάστηκαν ἄλλο βάπτισμα.

Τὸ ἴδιο πιστοποιεῖ καὶ ὁ θεῖος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, λέγοντας ὅτι τὸ ὑπερῷον στὸ ὁποῖο κατῆλθε τὸ Ἅγιον Πνεῦμα, ἔγινε κολυμβήθρα στὴν ὁποία βαπτίστηκαν ὅλοι οἱ Ἀπόστολοι καὶ οἱ λοιποὶ ἐκεῖ εὑρισκόμενοι.

Ἀλλὰ καὶ ὁ Ἅγιος Χρυσόστομος, στὴν ἑρμηνεία τοῦ Εὐαγγελίου, ἀναφέρει ὅτι οἱ Ἀπόστολοι βαπτίστηκαν ἀπὸ τὸ βάπτισμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.

π. Γεώργιος Κουγιουμτζόγλου – Ἀπὸ τὸ βιβλίο «Λατρευτικὸ Ἐγχειρίδιο»

 https://oikohouse.wordpress.com/