Ας ακούσουμε λοιπόν τη φωνή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού : «Ψυχή και Χριστός σας χρειάζεται… Αυτά τα δύο να τα φυλάγεται να μην τύχη και τα χάσετε»

–Αναζητώντας τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, στο σήμερα–

Στη ταραγμένη εποχή που ζούμε σήμερα, το σύνολο των ανθρώπων ζει μέσα στις αμφιβολίες, στην αμφισβήτηση, στην άρνηση του Θεού και των αξιών.

Υπάρχουν φωτεινά σύμβολα που μας καθοδηγούν στη σωστή πορεία της ζωής μας. Ένα τέτοιο φωτεινό σύμβολο της ζωής μας, είναι ο μεγάλος Ισαπόστολος και Εθναπόστολος του Γένους μας, ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός.

Η μορφή του δεσπόζει στους τοίχους των Εκκλησιών. Μέγα καύχημα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, γιατί έζησε σε καιρούς όπου ο εξισλαμισμός και η αμάθεια των Ελλήνων ήταν το θλιβερό αποτέλεσμα του Οθωμανικού ζυγού για πάνω από 400 χρόνια σκλαβιάς, σε σημείο τέτοιο, όπου ο αφανισμός του γένους μας μπορούμε να πούμε βρισκόταν προ των πυλών.

Όμως, σε δύσκολους καιρούς, τότε που όλα τα έσκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά, η πρόνοια του Θεού ανέδειξε ένα νέο Κυρηναίο που σήκωσε στους ώμους του το σταυρό της αμάθειας του Ελληνικού λαού. Ο άγιος Κοσμάς ήταν η απάντηση του Θεού στις προσευχές και τα αιτήματα, τα δάκρυα και τους αναστεναγμούς των επί αιώνες σκλάβων.

Σιγά σιγά, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα της αγάπης και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, ανέστησε ένα ολόκληρο Έθνος από το σκοτάδι της αμάθειας, φτιάχνοντας σχολεία για να μαθαίνουν τα παιδιά την ελληνική γλώσσα, και χτίζοντας Εκκλησίες για να κρατήσουν ψηλά το λάβαρο της Ορθοδόξου Πίστεως «Καλύτερα αδελφέ μου, να έχεις ελληνικό σχολείο στην χώρα σου, παρά να έχεις βρύσες και ποτάμια, διότι οι βρύσες ποτίζουν το σώμα, τα δε σχολεία ποτίζουν την ψυχή. Και ωσάν μάθεις το παιδί σου γράμματα, τότε λέγεται άνθρωπος· το σχολείο ανοίγει τας Εκκλησίας, όλα τα παιδιά να μανθάνουν ολίγα έστω, αλλά γερά γράμματα, ποτισμένα με το πνεύμα της Χριστιανικής θρησκείας, που περικλείει μέσα της όλα τα αναγεννητικά στοιχεία» (Διδαχή Ά).

Πήρε απ’ το χέρι το γένος, σαν φιλόστοργος πατέρας και το αναγέννησε εν Χριστώ. Σαν γιατρός το γιάτρεψε. Σαν δάσκαλος το μόρφωσε. Σαν έμπειρος οδηγός το κυβέρνησε. Ωστόσο, βλέποντας την άγνοια, συγκατέβαινε και ερχόταν στο επίπεδό τους. Πώς να μαλακώσει τις σκληρές καρδιές τόσων ετών; Ένας θεοδίδακτος τρόπος που χρησιμοποιούσε ήταν να ταπεινώνεται ο ίδιος μπροστά τους, δίδοντας έτσι το παράδειγμα. Ποιος μπορούσε να μείνει ασυγκίνητος όταν τον άκουγε να λέει δημόσια «Με βλέπετε και εμέ με αυτά τα γένεια; Είνε γεμάτα υπερηφάνειαν, και ο Θεός να την ξερριζώση από την καρδίαν μας; » (Διδαχή Ά).

Δεν είχε κανένα συμφέρον. Είχε αφιερώσει ολοκληρωτικά τον εαυτό του στα χέρια του Θεού. Η μόνη περιουσία που είχε, ήταν το τριμμένο ράσο του και ένα σκαμνί για να ανεβαίνει πάνω σε αυτό και να κηρύττει το λόγο του Θεού. Όπως έλεγε ο ίδιος ο Άγιος «…δὲν ἔχω μήτε σακκούλα, μήτε σπίτι, μῆτε κασέλα, μήτε ἄλλο ράσο ἀπὸ αὐτὸ ὁποὺ φορῶ…» (ΔιδαχήΑ).

Η ομολογία αυτή φανερώνει την αφιλαργυρία και την ποιότητα της αγάπης του Αγίου που είχε προς τους ανθρώπους. Εξάλλου, και ο ίδιος ακολούθησε πιστά το λόγο του Ευαγγελίου: μηδεὶς τὸ ἑαυτοῦ ζητείτω, ἀλλὰ το τοῦ ἑτέρου ἕκαστος (Ά Κορ. 10, 24). Η μόνη ανησυχία που είχε στο βάθος της ψυχής του, ήταν, όπως αναφέρει: «Μελετώντας τὸ ἅγιον καὶ ἱερὸν Εὐαγγέλιον εὗρον μέσα πολλὰ καὶ διάφορα νοήματα, τὰ ὁποῖα εἶνε ὅλα μαργαριτάρια, διαμάντια, θησαυρός, πλοῦτος, χαρά, εὐφροσύνη, ζωὴ αἰώνιος. Σιμὰ εἰς τὰ ἄλλα εὗρον καὶ τοῦτον τὸν λόγον ὁποὺ λέγει ὁ Χριστός μας, πὼς δὲν πρέπει κανένας χριστιανός, ἄνδρας ἡ γυναίκα, νὰ φροντίζη διὰ τὸν ἑαυτόν του μόνον πῶς νὰ σωθῆ, ἀλλὰ νὰ φροντίζη καὶ διὰ τοὺς ἀδελφούς του νὰ μὴ κολασθοῦν. Ἀκούωντας καὶ ἐγώ, ἀδελφοί μου τοῦτον τὸν γλυκύτατον λόγον ὁποὺ λέγει ὁ Χριστός μας, νὰ φροντίζωμεν καὶ διὰ τοὺς ἀδελφούς μας, μ᾿ ἔτρωγεν ἐκεῖνος ὁ λόγος μέσα εἰς τὴν καρδίαν τόσους χρόνους, ὡσὰν τὸ σκουλήκι ὁποὺ τρώγει τὸ ξύλον, τί νὰ κάμω καὶ ἐγὼ στοχαζόμενος εἰς τὴν ἀμάθειάν μου. Ἐσυμβουλεύθηκα τοὺς πνευματικούς μου πατέρας, ἀρχιερεῖς, πατριάρχας, τοὺς ἐφανέρωσα τὸν λογισμόν μου, ἀνίσως καὶ εἶνε θεάρεστον τέτοιον ἔργον νὰ τὸ μεταχειρισθῶ, καὶ ὅλοι μὲ παρεκίνησαν νὰ τὸ κάμω, καὶ μοῦ εἶπον πὼς τέτοιον ἔργον καλὸν καὶ ἅγιον εἶνε. Μάλιστα παρακινούμενος ἀπὸ τὸν Παναγιώτατον κύριον Σωφρόνιον, Πατριάρχην – νὰ ἔχωμεν τὴν εὐχή του – καὶ λαμβάνωντας τὰς ἁγίας του εὐχάς, ἄφησα τὴν ἰδικήν μου προκοπήν, τὸ ἰδικόν μου καλόν, καὶ ἐβγήκα νὰ περιπατῶ ἀπὸ τόπον εἰς τόπον καὶ να διδάσκω τοὺς ἀδελφούς μου».

Δεν υπολόγισε κόπους και στερήσεις. Είχε ξεχάσει τον εαυτό του. Πήρε τον πόνο ενός ολόκληρου λαού και τον έκανε προσευχή. Έλιωνε σαν το κερί καθημερινά για τους αδελφούς του, παρηγορώντας τους μέσα από το εμπνευσμένο κήρυγμα και την αληθινή πίστη του. Ήθελε να αφυπνίση τη συνείδηση των ανθρώπων και να τους δώσει να καταλάβουν ότι, για να έρθει η ελευθερία ενός λαού από τους κατακτητές, θα πρέπει πρώτα να έρθει η ελευθερία της ψυχής από τη σκλαβιά της αμαρτίας.

Άνοιξε το δρόμο της ελπίδας στους Έλληνες με τον αποστολικό του λόγο, σπέρνοντας μέσα στις ψυχές τους το σύνθημα: Ελευθερία ή Θάνατος. Γι’ αυτό και έλεγε χαρακτηριστικά:  Ήρθα στο χωριό σας να σας κηρύξω τον λόγο του Θεού. Δίκαιο, λοιπόν, είναι να με πληρώσετε για τον κόπο μου. Όχι, όμως, με χρήματα, γιατί τι να τα κάνω; Η πληρωμή μου είναι να βάλετε τα λόγια του Θεού στην καρδιά σας για να κερδίσετε την αιώνια ζωή (Διδαχή Ά). Και πραγματικά. Το αποτέλεσμα του κηρύγματος του Αγίου Κοσμά, έλαβε σάρκα και οστά. Μετά από λίγα χρόνια,  ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση και ελευθερώθηκε ολόκληρο το Έθνος «Το ποθούμενον θα γίνη στην τρίτη γενεά. Θα το ιδούν τα εγγόνια σας». Πράγματι, η γενιά του 1821 υπήρξε η τρίτη από την εποχή του Αγίου Κοσμά.

Ο άγιος Κοσμάς ονομάστηκε «ο μεγαλύτερος μετά την άλωση Έλληνας» και πατέρας του νεοελληνικού Έθνους. Ίσως θα πρέπει να προστεθεί ότι υπήρξε πρότυπο νεοελληνικού ήθους και αναστηλωτής του αυθεντικού ελληνορθόδοξου ιδεώδους, γράφει ο πρώην κοσμήτορας της Θεολ. Σχολής του Πανεπ. Αθηνών, μακαριστός π. Γεώργιος Μεταλληνός.

Έχουμε χρέος απέναντι σ’ αυτή τη πατερική μορφή του 18ου αιώνα. Να τιμήσουμε την προσωπικότητα και το έργο του, αλλά και τη συνεισφορά του στο Έθνος. Ήταν ένας μεγάλος οραματιστής ενότητας και αγάπης. «Οραματιζόταν τον αναβαπτισμό του Έθνους στην πατερική παράδοση, όπως αυτή σώζεται στην πραγματικότητα της Εκκλησίας» (ο.π.). Γι’ αυτό και η θυσία του ήταν αγνή και καθαρή, για να καλύψει την άγνοια των ανθρώπων μπροστά στα μάτια του Θεού. Το πέρασμά του, άφησε τα ίχνη της ορθόδοξης μαρτυρίας του. Το μαρτύριό του, σύμβολο αναζήτησης της αλήθειας «Γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς» (Ιωά. 8,32).  Και ποια είναι η αλήθεια σήμερα; Η επιστροφή στην Ορθόδοξη παράδοση της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας και στις ρίζες μας.

Μας αναζητάει ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός να μας βρει σε δρόμους σκοτεινούς. Σε δρόμους δύσβατους. Σε δρόμους που έχει χαθεί η ελπίδα. Μας αναζητάει να μας δώσει να κρατήσουμε την παρακαταθήκη της πίστεως και την ελληνικότητα του Έθνους μας. Για να γίνει αυτό όμως, θα πρέπει να εντρυφήσουμε πάνω στην ιστορία του Έθνους μας και έπειτα να μιλήσουμε. Τα γεγονότα έτσι όπως εξελίσσονται, επιβάλουν να ευαισθητοποιηθούμε πάνω στο θέμα της γλώσσας και της ιστορίας. Να ανακαλύψουμε ξανά, ποιοι ήταν οι πρόγονοί μας και πόσο τίμησαν τα ιερά, τα όσια και τα σύνορα της φυλής μας. Χωρίς  φανατισμό. Γιατί ο φανατισμός, οδηγεί ένα λαό στον αφανισμό.

Εποχή της πληροφορίας και της παραπληροφόρησης. Εποχή της παγκοσμιοποίησης και τις πολτοποίησης των λαών της γης. Καλούμαστε να αφυπνιστούμε και να αρθρώσουμε λόγο σιωπώντας, με το παράδειγμά μας και με τα φωτεινά έργα μας. Οι μέρες που διανύουμε είναι πονηρές, όπως τονίζει ο Απ. Παύλος «Ἐξαγοραζόμενοι τόν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι» (Ἐφ. 5,16).

Η περσινή χρονιά που διανύσαμε ήταν αφιερωμένη στα διακόσια χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Μας υπενθύμισε το χρέος μας απέναντι στις επόμενες γενιές. Να αφυπνίσουμε τα παιδιά μας, μαθαίνοντας σωστά την αλήθεια της ιστορίας. Πως διαδραματίστηκαν εκείνη την εποχή τα γεγονότα και ποιες ήταν οι θυσίες των Ελλήνων αγωνιστών της επανάστασης του 1821.

Το μέλλον της Ελλάδος είναι κρίσιμο. Οι εξελίξεις και τα γεγονότα θα είναι ραγδαία. Η μετάλλαξη του πληθυσμού έχει φέρει την αλλοίωση στον τρόπο σκέψης σε δυτικό τρόπο ζωής. Ζώντας Προτεσταντικά η ελληνική κοινωνία τα τελευταία πενήντα χρόνια, απέκτησε υλιστική νοοτροπία με ιλιγγιώδη ταχύτητα, οδηγώντας την χώρα στην πνευματική της κατάρρευση. Αποτέλεσμα αυτής της πνευματικής κατάρρευσης; Η πολτοποίηση του πληθυσμού με άλλους λαούς. Χωρίς Θεό, χωρίς ταυτότητα, χωρίς ιστορία, χωρίς γλώσσα, χωρίς παραδόσεις, ήθη και έθιμα κ.α. Οπότε, λαός που εξοστρακίζει τον Θεό, ξεχνά τις ρίζες και την ιστορία του, οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε αφανισμό.

Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, βρίσκεται ανάμεσά μας. Η μορφή του ζωγραφισμένη στη σκέψη μας και η φωνή του μας καλεί όλους σε αφύπνιση και ιεραποστολή. Το μήνυμά του επίκαιρο και διαχρονικό.

Ας αυξήσουμε την πίστη μας στο Θεό και την αγάπη μας στην πατρίδα. Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Καλούμαστε να κρατήσουμε ψηλά τη θυσία των ηρώων της πίστεως και της πατρίδας μας, και το αίμα τους να γίνει σάλπισμα ενότητας, αγώνων και θυσιών.

Εν κατακλείδι, ας ακούσουμε λοιπόν τη φωνή του Αγίου: «Το κορμί σας ας σας το καύσουν, ας σας το τηγανίσουν, τα πράγματά σας ας σας τα πάρουν, μη σας μέλη, δώστε τα, δεν είναι εδικά σας. Ψυχή και Χριστός σας χρειάζεται. Ετούτα τα δύο όλος ο κόσμος να πέση, δεν μπορεί να σας τα πάρη, εξόν αν τύχη και τα δώσετε με το θέλημά σας. Αυτά τα δύο να τα φυλάγεται να μην τύχη και τα χάσετε».

Επίσκοπος Κωνσταντιανής Κοσμάς

https://simeiakairwn.wordpress.com/